Dawid pokutujący w Biblii i w kantacie „Davide penitente” Wolfganga Amadeusa Mozarta
DOI:
https://doi.org/10.21906/rbl.3606Słowa kluczowe:
Księga Psalmów, psalmy pokutne, Dawid, grzech, pokuta, miłosierdzie, ufność, Mozart, Davide penitente, Wielka Msza c-mollAbstrakt
Dawid, król Izraela, jest wybitną postacią w historii biblijnej. Niezwykle utalentowany, zostawił wiele wspaniałych dzieł na różnych polach ‒ religijnym, politycznym, artystycznym. Nie ustrzegł się jednak poważnych błędów, a nawet zbrodni, ale potrafił się z nich podnieść przez pokutę, odwoływanie się do Bożego miłosierdzia. Widać to najlepiej po cudzołóstwie z Batszebą i doprowadzeniu jej męża Uriasza do śmierci oraz po spisie ludności. Autor omawia te przypadki i zatrzymuje się także nad psalmami pokutnymi, które są refleksem postawy Dawida. W drugiej części została zanalizowana kantata Davide penitente Mozarta (KV 469), w której kompozytor wykorzystał muzykę z Wielkiej Mszy c-moll (KV 427/417a) do włoskich parafraz psalmów z XVIII wieku. Autor omawia genezę utworu i libretto oraz komentuje go w warstwie muzycznej i słownej. Kantata stanowi harmonijną syntezę, w której bogata muzyka dopełnia natchnione słowa, oddaje ich wewnętrzne napięcia i emocje. Słuchając tego utworu, można głębiej przeżyć treści zawarte w tekście biblijnym i wniknąć w dramatyczny świat Dawida, rozświetlony zawsze Bożą łaską.
Bibliografia
Biel, S. (2018). Dawid. Medytacje biblijne. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Brown, R. E., Fitzmyer, J. A., Murphy, R. E., & Chrostowski, W. (Eds.). (2001). Katolicki komentarz biblijny. (K. Bardski, Trans.). Warszawa: Vocatio.
Chodkowski, A. (Ed.). (1995). Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Costacurta, B. (2007). Król Dawid. (D. Piekarz, Trans.). Kraków: Wydawnictwo Salwator.
Dynarski, K., Przybył, M., & Jankowski, A. (Eds.). (2002). Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. (W. Borowski, Trans.) (5th ed.). Poznań: Pallotinum.
Finkelstein, I., & Silberman, N. A. (2007). Dawid i Salomon. (A. Weseli-Ginter, Trans.). Warszawa: Wydawnictwo Amber.
Jarociński, S. (1988). Mozart (6th ed.). Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Łach, J. (Ed.). (1974). Księgi Samuela: wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy. Poznań; Warszawa: Pallottinum.
Łach, J., Stachowiak, L., & Łach, S. (Eds.). (1990). Księga Psalmów: wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy. Poznań: Pallottinum.
Marriner, N., Marshall, M., Vermillion, I., Blochwitz, H.-P., & Heltay, L. (1987). Davide Penitente, K. 469. Exsultate, jubilate, K. 165 [Audio CD]. Stuttgart: Philips – 420 952-1.
Martini, C. M. (1998). Dawid – grzesznik i człowiek wiary. (J. Oleksy, Trans.). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Mattei, S. (1766). I libri poetici della Bibbia tradotti dall’ebraico originale e adattati al gusto della poesia italiana. Colle note, e osservazioni critiche, politiche, e morali. E colle osservazioni su’ luoghi più difficili, e contrastati del senso letterale, e spirituale (Vol. 1–5). Presso Giuseppe Maria Porcelli.
McKenzie, S. L. (2014). Dawid, król Izraela. (M. Fafiński, Trans.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Mozart Libretti – Catalogo Online. (n.d.). Retrieved November 16, 2017, from http://dme.mozarteum.at/DME/libretti-catalog/liste.php?t=3&r=-1&l=5
Mozart, W. A. (1987). Neue Ausgabe sämtlicher Werke, Serie 1: Geistliche Gesangswerke, Werkgruppe 4: Oratorien, geistliche Sing-spiele und Kantaten, Bd. 3: Davide penitente. (M. Holl, Ed.). Kassel; London: Bärenreiter.
Mozart, W. A. (1991). Listy. (I. Dembowski, Ed.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mucci, G. (1991). La musica di Mozart negli anni 1779‒1783. La Civiltà Cattolica, 142 (4), 15–27.
Ravasi, G. (2007). Psalmy. Cz. 1: Wprowadzenie i Psalmy 1–19 (wybór). (P. Mikulska, Trans.). Kraków: Wydawnictwo Salwator.
Walton, J. H., Matthews, V. H., Chavalas, M. W., & Chrostowski, W. (2005). Komentarz historyczno-kulturowy do Biblii Hebrajskiej. (Z. Kościuk, Trans.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.
Wronka, S. (1991). Po stopniach muzyki ku Absolutowi. Na marginesie dwusetnej rocznicy śmierci W. A. Mozarta (1756–1791). Collegium Polonorum, 11, 25–36.
Wronka, S. (1995). Dies irae W. A. Mozarta. Collegium Polonorum, 13, 220–268.
Wronka, S. (2003). Dlaczego w przypowieściach? In T. M. Dąbek (Ed.), „Utwierdzaj twoich braci” (Łk 22, 32) (pp. 245–260). Kraków: Tyniec – Wydawnictwo Benedyktynów.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
