Apfia – adresatka Listu do Filemona
DOI:
https://doi.org/10.21906/rbl.186Słowa kluczowe:
Apfia, adresat, List do Filemona, równouprawnienieAbstrakt
Wymienianie Apfii jako adresatki Listu do Filemona wpisuje się mocno w zagadnienie posługi kobiet w pierwszych wspólnotach chrześcijańskich. Okazuje się bowiem, że pomimo powszechnie przypisanej im roli gospodyń domowych i matek, niektóre z nich stały się także bliskimi i znaczącymi współpracownicami św. Pawła. Dlatego też, wbrew pewnym opiniom teologów feministycznych, Apostoł Narodów jawi się nam jako najmniej szowinistyczny pisarz swej epoki. Obok Apfii, która niewątpliwie odgrywała ważną rolę w życiu wspólnoty gromadzącej się w domu Filemona, wymienić trzeba także Pryscyllę (Dz 18, 1nn), Lidię (Dz 16, 11–14nn) oraz Febe (Rz 16, 1nn). Są to najbliższe współpracownice św. Pawła. Posługa tych kobiet pokazuje, że wraz z chrześcijaństwem zostają przezwyciężone dotychczasowe podziały społeczne. Zupełnie przestają mieć one znaczenie lub przybierają inny charakter, co wynika z przepracowania ich w duchu orędzia Ewangelii.
Bibliografia
Bartnicki, R. (2003). Ewangelie synoptyczne: geneza i interpretacja. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Bogucka, M. (2005). Gorsza płeć: kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Calvert, R. J. (2007). Słownik tła Biblii. (W. Chrostowski, J. I. Packer, & M. C. Tenney, Eds., Z. Kościuk, Trans.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.
Carcopino, J. (1960). Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu cesarstwa. (M. Pąkcińska-Niepołomska, Trans.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Chrostowski, W. (Ed.). (2011). Trudne fragmenty Biblii. (L. Bigaj, T. Fortuna, & G. Grygiel, Trans.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.
Ciecieląg, J. (2013). Żydzi w europejskiej części Cesarstwa Rzymskiego. Kraków–Mogilany: The Enigma Press.
Czerski, J. (Ed.). (2013). Literatura epistolarna Nowego Testamentu. Cz. 1, Listy protopawłowe. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Eisenberg, J., & Badowska, I. (1996). Kobieta w czasach Biblii. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut.
Erlich, M. (2013). Instytucje patriarchalne małżeństwa i rodziny biblijnej. Brzezia Łąka: Wydawnictwo Poligraf.
Gnilka, J., & Szymona, W. (2001). Paweł z Tarsu: apostoł i świadek. Kraków: Wydawnictwo M.
Hawthorne, G. F., Martin, R. P., Reid, D. G., & Bardski, K. (Eds.). (2010). Słownik teologii św. Pawła. (L. Canghelaris, Trans.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.
Jankowski, A., Borowski, W., Stachowiak, L., & Romaniuk, K. (Eds.). (2000). Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Poznań: Pallotinum.
Pawlaczyk, B., & Repczyński, E. (2013). Matka i dziecko w świecie Biblii. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Popowski, R. (1997). Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu: wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.
Rakocy, W. (2008). Paweł Apostoł: chronologia życia i pism. Częstochowa: Święty Paweł.
Veyne, P., Brown, P., Ariès, P., Duby, G., & Łoś, A. (Eds.). (2005). Historia życia prywatnego. T. 1, Od Cesarstwa Rzymskiego do roku tysięcznego. (K. Arustowicz & M. Rostworowska-Książek, Trans.). Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Wajda, A. M. (2012). Szkarłat i purpura w Biblii. Studia Leopoliensia, 5, 123–130.
Walton, J. H., Matthews, V. H., Chavalas, M. W., & Chrostowski, W. (2005). Komentarz historyczno-kulturowy do Biblii Hebrajskiej. (Z. Kościuk, Trans.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio.
Winniczuk, L. (Ed.). (1973). Kobiety świata antycznego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Winniczuk, L. (2006). Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wojciechowski, M. (2012). Wpływy greckie w Biblii. Kraków: Wydawnictwo WAM Księża Jezuici.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
