Motyw eschatologiczny w rytach katechumenalnych i chrzcielnych na przykładzie homilii katechetycznych Teodora z Mopsuestii
DOI:
https://doi.org/10.21906/rbl.251Słowa kluczowe:
Teodor z Mopsuestii, eschatologia, środowisko antiocheńskie, ryty katechumenalne i chrzcielne, inicjacja chrześcijańskaAbstrakt
Motyw eschatologiczny, choć nie znajduje się na pierwszym planie teologii chrzcielnej, to jednak zajmuje w niej istotne miejsce. Odwoływano się do niego zarówno w rytach katechumenalnych, jak i podczas celebracji chrzcielnej. Omawiany motyw spotykamy szczególnie często w pouczeniach katechetycznych Teodora z Mopsuestii (350–428), w których tłumaczy on przebieg oraz teologię sakramentu chrztu i Eucharystii. Artykuł przytacza najważniejsze elementy tego nauczania i wskazuje momenty w celebracji, gdzie elementy eschatologiczne wydają się być wyjątkowo podkreślane, próbując przy tym pytać o przyczynę podobnej praktyki.
Bibliografia
Decyk, J. (Ed.). (2001). Chrzest na nowo odczytany. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Downey, G. (1961). A History of Antioch in Syria from Seleucus to the Arab conquest. Princeton: Princeton University Press.
Ferguson, E. (2009). Baptism in the early church. History, theology, and liturgy in the first five centuries. Grand Rapids, Mich.; Cambridge, UK: William B. Eerdmans Pub. Co.
Hellemo, G., & Waaler, E. R. (1989). Adventus Domini. Eschatological thought in 4th-century apses and catecheses. Leiden; New York: E. J. Brill.
Jan Chryzostom. (1993). Katechezy chrzcielne: homilie katechetyczne do tych, którzy mają być oświeceni, oraz do neofitów. (M. Starowieyski, Ed., W. Kania, Trans.). Lublin: Wydawnictwo Kerygma.
Lampe, G. W. H. (1957). Early Patristic Eschatology. Edinburgh: Oliver and Boyd.
Michalski, M. (1975). Antologia literatury patrystycznej. T. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Murawski, R. (2011). Historia katechezy. Cz. 1: Katecheza w pierwszych wiekach. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Norris, R. A. (1963). Manhood and Christ. A study in the christology of Theodore of Mopsuestia. Oxford: Clarendon Press.
Pollok, J. (1992). Liturgia chrztu na Wschodzie w drugiej połowie IV wieku na podstawie mistagogicznych homilii Cyryla Jerozolimskiego, Jana Chryzostoma i Teodora z Mopsuestii. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej.
Reine, F. J. (1942). The eucharistic doctrine and liturgy of the mystagogical catecheses of Theodore of Mopseustia. Washington: Catholic University of America.
Rentinck, P. (1970). La cura pastorale in Antiochia nel IV secolo. Roma: Università Gregoriana editrice.
Riley, H. M. (1974). Christian initiation. A comparative study of the interpretation of the baptismal liturgy in the mystagogical writings of Cyril of Jerusalem, John Chrysostom, Theodore of Mopsuestia, and Ambrose of Milan. Washington: Catholic University of America Press.
Schwartz, D. L. (2013). Paideia and cult. Christian initiation in Theodore of Mopsuestia. Washinton: Center for Hellenic Studies.
Theodore. (2008). Le omelie battesimali e mistagogiche di Teodoro di Mopsuestia. (F. Placida, Ed.). Torino: Editrice Elledici.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
