Od litanii Gertrudy do litanii Nawojki

Autor

  • Witold Sadowski Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.21906/rbl.119

Słowa kluczowe:

Litania, modlitewnik, Kodeks Gertrudy, Psałterz Egberta, Modlitewnik Nawojki, historia, modlitwa, gatunki języka religijnego, Gertruda Mieszkówna, średniowiecze

Abstrakt

W jedenastowiecznym Kodeksie Gertrudy, córki Mieszka II, znajduje się dziesięć modlitw o budowie litanii. Artykuł podejmuje analizę dwu z nich: „Ut me miseram famulam Tuam Gertrudam custodire digneris…” i „Ave Maria gratia plena dominus tecum…”. Stylistyczne cechy pierwszej wskazują, że tekst miał być zaakceptowany przez księżną jako jej modlitwa prywatna, sformułowana z jej punktu widzenia i – być może – zawierająca cytaty z jej własnych wypowiedzi. Dlatego Gertruda może być uważana za autorkę, mimo że sam akt sporządzenia tekstu przypadł komu innemu. Druga litania przypomina tekst wydany przez G. G. Meerssemana z dwunastowiecznego manuskryptu przechowywanego w Paryżu. Mogła ona być podstawą dla późniejszej kopii zachodniej lub oba przekazy pochodziły (bezpośrednio lub pośrednio) z tego samego źródła. Niektóre zdania z obu wersji powtarzają się w XV-wiecznej modlitwie „Zdrowa bądź Maryja, miłości pełna…” z Modlitewnika Nawojki napisanej po polsku.

Opublikowane

2011-03-31

Jak cytować

Sadowski, W. (2011). Od litanii Gertrudy do litanii Nawojki. Ruch Biblijny I Liturgiczny, 64(1), 33–54. https://doi.org/10.21906/rbl.119

Numer

Tom 64 Nr 1 (2011)

Dział

Artykuły

Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:

  1. Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
  2. Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie  (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
  3. Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.