Geneza i znaczenie posługi chrzestnych w ujęciu liturgiczno-kanonicznym
DOI:
https://doi.org/10.21906/rbl.290Słowa kluczowe:
chrzest, chrzestni, konwertyta, sakramentAbstrakt
Problematyka podjęta w artykule, a dotycząca posługi chrzestnych, oscyluje między zagadnieniami liturgicznymi i ich znaczeniem prawnym. Zwyczaj obecności chrzestnych przy udzielaniu osobie nieochrzczonej sakramentu chrztu świętego oraz pomocy w wychowaniu religijnym sięga początków Kościoła katolickiego. Pierwszoplanowym zadaniem chrzestnych jest wspieranie rodziców neofity w ich trosce o to, by rozwijała się w nim wiara chrześcijańska. Rozważając problematykę znaczenia chrzestnych w wychowaniu religijnym nowo ochrzczonego, należy zwrócić uwagę na istotę tej instytucji dla rozwoju neofity, dlatego wybór ich powinien być przemyślany, gdyż winni oni być wzorowymi katolikami. Wymaga się od nich prowadzenia życia, które nie powoduje zgorszenia. Katolicy, którzy nie spełniają podstawowych wymogów chrześcijańskich, sami się wykluczają z możliwości pełnienia przez nich funkcji chrzestnego. Artykuł włącza się w dyskusje nad liturgiczno-prawnymi aspektami instytucji chrzestnych.
Bibliografia
Adamowicz, L. (1999). Wprowadzenie do prawa o sakramentach świętych: według Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich. Lublin: Polihymnia.
Bączkowicz, F. (1950). Prawo kanoniczne: podręcznik dla duchowieństwa. T. 2: Prawo małżeńskie. (J. Baron & W. Stawinoga, Eds.). Kraków.
Białobok, J. (1962). Instytucja rodziców chrzestnych w Kodeksie Prawa Kanonicznego. Currenda, 112, 253–270.
Białobok, J. (2001). Instytucja rodziców chrzestnych w ustawodawstwie Kościoła rzymsko-katolickiego. Studium historyczno-prawne. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej.
Borucki, J. (2012). Recepcja kościelnego prawa powszechnego w ustawodawstwie i działalności duszpasterskiej diecezji włocławskiej po Soborze Watykańskim II. Włocławek: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Codex Iuris Canonici. (1983).
Dudziak, J. (2001). Kanoniczna rola proboszcza. Realizacja podstawowych zadań kościelnych: nauczania, uświęcania, rządzenia. Tarnów: Biblos.
Dujarier, M. (n.d.). Instytucja rodziców chrzestnych. Concilium, 1–10 (1966–1967).
Dziuba, A. F. (1985). Sakrament bierzmowania w dynamice wiary. Studia Pelplińskie, 16, 267–268.
Ecclesia Catholica, & Ecclesia Catholica (Eds.). (1999). I Synod Diecezji Ełckiej 1997–1999. Ełk: Kuria Biskupia Diecezji Ełckiej.
Glapiak, J. (2012). Praktyczny przewodnik po przepisach prawa kościelnego. Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech.
Glinkowski, B. (2001). Chrzest. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
Góralski, W., & Mazurowski, R. (2000). Sakramenty pełnego wtajemniczenia chrześcijańskiego w życiu wiernych świeckich w świetle uchwał synodów diecezjalnych w Polsce w latach 1983-1999. Prawo Kanoniczne, 43 (1–2), 11–35.
Gryglewicz, F., Łukaszyk, R., Sułowski, Z., & Abramowiczówna, Z. (Eds.). (1979). Encyklopedia katolicka (Vol. 3). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Hemperek, P. (Ed.). (1986). Nauczycielskie zadanie Kościoła. Uświęcające zadanie Kościoła. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Hipolit. (1968). La Tradition apostolique: d’aprs les anciennes versions. (B. Botte, Ed.) (2nd ed.). Paris: Les Éditions du Cerf.
Jan Paweł II. (1979, March 4). Redemptor hominis.
Janczewski, Z. (2011). Ważność sprawowania sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego uzdrowienia i święceń w porządku prawnym Kościoła katolickiego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Juraszek, R. (2006). Chrzest jest powołaniem do pełni życia. In Sakramenty święte w życiu chrześcijańsko-franciszkańskim. Materiały pomocnicze do formacji ciągłej dla FZŚ w Polsce na rok 2006. Warszawa.
Kantor, R. (2011). Rola i zadania wikariusza parafialnego: studium kanoniczno-pastoralne. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.
Kantor, R. (2011). Chrzestny, czyli kto? Kanoniczna pozycja rodziców chrzestnych. Currenda, 6, 765-774.
Katechizm Kościoła Katolickiego. (2002) (2nd ed.). Poznań: Pallottinum.
Konferencja Episkopatu Polski. (1975, December 15). Instrukcja duszpasterska Episkopatu o udzieleniu sakramentu chrztu świętego dzieciom.
Konferencja Episkopatu Polski. (2001). Dyrektorium katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce. (A. Królikowska, Ed.). Kraków. Wydawnictwo WAM.
Krukowski, J., & Góralski, W. (Eds.). (2011). Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. 3.2: Księga IV. Uświęcające zadanie Kościoła. Część I. Sakramenty. Część II. Pozostałe akty kultu Bożego. Część III. Miejsca i czasy święte. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Kudasiewicz, J., & Witczyk, H. (2001). Chrystus zbawia w sakramentach. Misje jubileuszowe. Kielce: Jedność.
Langkammer, H. (2006). Mały słownik biblijny. Wrocław: Wydawnictwo św. Antoniego.
Majer, P., Lombardia, P., & Arias, J. (Eds.). (2011). Kodeks prawa kanonicznego. Kommentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego, podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Kraków. Wolters Kluwer Polska.
Mazurowski, W. (2013). Warto wiedzieć – o prawie Kościoła w pytaniach i odpowiedziach. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. (2009). Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Olejnik, S. (1990). Życie osobiste i współżycie międzyludzkie. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Ozorowski, E. (Ed.). (1999). Słownik małżeństwa i rodziny. Warszawa; Łomianki: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej; Fundacja Pomoc Rodzinie.
Pastuszko, M. (1983). Prawo o sakramentach świętych. T. 1: Normy ogólne i sakrament chrztu. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Pastuszko, M. (2006). Świadkowie bierzmowania (kanony 892–893 §§ 1–2). Prawo Kanoniczne, 49 (1–2), 119-137.
Pawlak, Z., & Aduszkiewicz, A. (Eds.). (1989). Katolicyzm A–Z (2nd ed.). Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
Pawluk, T. (1986). Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 2: Lud Boży, jego nauczanie i uświęcanie. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Pieronek, T. (Ed.). (1974). Prawodawstwo Kościoła w Polsce 1961-1970. T. 2, Z. 3. Ustawodawstwo diecezjalne. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Pontificium Consilium ad Unitatem Christianorum Fovendam. (1993, March 23). Directorium oecumenicum noviter compositum.
Rojewski, A. (2009). Triada sakramentalna: chrzest – bierzmowanie – Eucharystia. Aspekt teologiczno-pastoralny. Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne, 56, 383–395.
Saj, M. (2014). Prawne skutki związku niesakramentalnego. Ateneum Kapłańskie, 162 (2), 317–327.
Secretariatus ad Christianorum Unitatem Fovendam. (1967, May 14). Directorium ad ea quae a Concilio Vaticano Secundo de re oecumenica promulgata sunt exsequenda.
Sitarz, M. (2004). Słownik prawa kanonicznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Skowronek, A. (Ed.). (1973). Sakrament chrztu. Liturgia. Teologia. Pismo Święte. Katowice.
Sobański, R. (1997). Znaczenie pojęcia osoby w kanonicznym porządku prawnym. Prawo Kanoniczne, 41 (3-4), 3-13.
Vatican Council II. (1964, November 21). Lumen Gentium.
Sopoćko, M. (1936). Obowiązki rodziców chrzestnych. Ateneum Kapłańskie, 38.
Syryjczyk, J. (2003). Kanoniczne prawo karne. Część szczególna. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Witczyk, H., Cisowski, M., & Bielański, S. (Eds.). (2000). Encyklopedia chrześcijaństwa. Historia i współczesność – 2000 lat nadziei. Kielce: Jedność.
Wycisk, F. (1960). Rola wychowawcza rodziców chrzestnych. Homo Dei, 29.
Zubert, B. W., & Szczot, E. (2005). Pro iure et vita. Wybór pism. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
