Wychowanie w Biblii
DOI:
https://doi.org/10.21906/rbl.23Słowa kluczowe:
Wychowanie, dziecko, uczeń, Bóg, Chrystus, Duch Święty, rodzice, kapłan, prorok, synagoga, szkoła, zawód, obdarowanie, posłuszeństwo, nagroda i kara, obecność, próba, procesAbstrakt
Biblia jest w pewnym sensie księgą pedagogiczną, która zawiera Boże i ludzkie wytyczne dotyczące wychowania człowieka i narodu oraz ukazuje realizację procesu wychowawczego w historii konkretnych ludzi i narodów. W artykule przedstawione zostały charakter, zakres i cele wychowania w Biblii, następnie podmioty, środowiska i instytucje wychowawcze, a na koniec zasady wychowania: obdarowanie, zaufanie i posłuszeństwo, nagroda i kara, obecność, próba, nieustanny proces. Wykorzystano dane zawarte w Piśmie Świętym, dopełniając je informacjami ze źródeł judaistycznych. Biblijny model wychowania okazuje się integralny i skuteczny, kształtuje dojrzałych ludzi i wspólnoty i prowadzi je do udziału w życiu Boga, najwyższego Wychowawcy w osobie Chrystusa i w mocy Ducha Świętego.
Bibliografia
Aron R., Gli anni oscuri di Gesù, Milano 1987 (Uomini e Religioni).
Chmiel J., Zadania rodziców w świetle Pisma Świętego, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 30 (1977) nr 4, s. 214–216.
Chouraqui A., La vita quotidiana degli uomini della Bibbia, Milano 1988.
Cohen A., Talmud. Syntetyczny wykład na temat Talmudu i nauk rabinów dotyczących religii, etyki i prawodawstwa, Warszawa 1995.
Daniel-Rops H., Życie codzienne w Palestynie w czasach Chrystusa, Warszawa 1994².
Datner S., Kamieńska A. (wybrali, przełożyli i opracowali), Z mądrości Talmudu, Warszawa 1988.
Embry M., Praca i stosunki społeczne w Biblii, [w:] P. Alexander (red.), Encyklopedia Biblii. Postaci, pojęcia, informacje historyczne, środowisko naturalne, życie codzienne, Warszawa 1997, s. 245–247.
Fouilloux D. i inni, Kultura biblijna. Słownik, Warszawa 1997.
Frye N., Wielki Kod. Biblia i literatura, Bydgoszcz 1998.
Fürst D., Educazione / παιδεύω, [w:] L. Coenen, E. Beyreuther, H. Bietenhard (a cura di), Dizionario dei concetti biblici del Nuovo Testamento, Bologna 1980², s. 549–553.
Gower R. R., Życie codzienne w czasach biblijnych, [w:] Przewodnik po Biblii, Warszawa 1996, s. 94–95.
Guzewicz M., Zasady wychowania w Piśmie Świętym. Studium teologiczno-pastoralne, Wrocław 2010 (Bibliotheca Biblica).
Jelonek J., Biblia w kulturze świata, Kraków 2007.
Jędrzejewski S., Pochodzenie synagogi, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 63 (2010) nr 4, s. 315–325.
Lemański J., Motyw „próby” jako element procesu wychowania w tekstach Pięcioksięgu, „Verbum Vitae. Półrocznik biblijno-teologiczny” styczeń-czerwiec 2012 nr 21, s. 19–38.
Léon-Dufour X., Słownik Nowego Testamentu, Poznań 1998⁴.
Léon-Dufour X., Wychowanie, [w:] tenże (red.), Słownik teologii biblijnej, Poznań-Warszawa 1982², s. 1085–1089.
Muszytowska D., Biblijne podstawy wychowania, [w:] W. Chrostowski, B. Strzałkowska (red.), „Patrzmy na Jezusa, który nam w wierze przewodzi”. Księga Pamiątkowa dla Księdza Profesora Jana Łacha w 85. rocznicę urodzin, Warszawa 2012, s. 457–471.
Paciorek A., Kim On jest? Pytania o Jezusa z Nazaretu, Częstochowa 2013.
Packer J. I., Tenney M. C. (red.), Słownik tła Biblii, Warszawa 2007 (Prymasowska Seria Biblijna 26).
Parchem M., Upbringing in the Book of Daniel. The ideal of a young Jewish man according to Daniel 1:3–7, „Verbum Vitae. Półrocznik biblijno-teologiczny” styczeń-czerwiec 2012 nr 21, s. 65–81.
Pilarz K., Wychowanie we wspólnocie z Qumran, Kraków 2013.
Pudełko J. J., Wychowanie według Syracydesa, „Verbum Vitae. Półrocznik biblijno-teologiczny” styczeń-czerwiec 2012 nr 21, s. 83–104.
Rad G. von, La sapienza in Israele, Casale Monferrato 1982 (Collana Biblica).
Rubinkiewicz R., Rodzina jako środowisko wychowawcze, [w:] G. Witaszek (red.), Biblia o rodzinie, Lublin 1997, s. 37–46.
Sieroń R. B., Model wychowania chrześcijańskiego według Jezusa Chrystusa w ujęciu czterech Ewangelii kanonicznych, Ružomberok–Stalowa Wola 2008.
Sieroń R. B., Model wychowania chrześcijańskiego według świętego Pawła Apostoła, Ružomberok–Stalowa Wola 2008².
Starowieyski M., Tradycje biblijne, Kraków 2011.
Starowieyski M. (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1, cz. 1, Kraków 2003.
Szwarc U., Dzieci i ich wychowanie w Starym Testamencie, [w:] G. Witaszek (red.), Życie społeczne w Biblii, Lublin 1997, s. 240–246.
Szymik S. (red.), Biblia kodem kulturowym Europy, Lublin 2013 (Analecta Biblica Lublinensia, 9).
Szymik S., Małżeństwo i rodzina w Biblii, [w:] G. Witaszek (red.), Życie społeczne w Biblii, Lublin 1997, s. 211–217.
Vaux R. de, Instytucje Starego Testamentu, Poznań 2004.
Wronka S., Dialektyka wolności w listach św. Pawła, [w:] T. M. Dąbek (red.), „Jawicie się jako źródła światła w świecie” (Flp 2, 15), Kraków 2010, s. 269–300.
Wronka S., Dwa czy trzy przykazania miłości (Mt 22, 34–40 i par.)?, „Zeszyty Naukowe Stowarzyszenia Biblistów Polskich” 8 (2011) nr 8, s. 375–393.
Wronka S., Totus Tuus – paradoks wolności, „Polonia Sacra” 7 (2003) nr 2, s. 311–328.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
