Motyw eschatologiczny w rytach katechumenalnych i chrzcielnych na przykładzie homilii katechetycznych Teodora z Mopsuestii

Autor

DOI:

https://doi.org/10.21906/rbl.251

Słowa kluczowe:

Teodor z Mopsuestii, eschatologia, środowisko antiocheńskie, ryty katechumenalne i chrzcielne, inicjacja chrześcijańska

Abstrakt

Motyw eschatologiczny, choć nie znajduje się na pierwszym planie teologii chrzcielnej, to jednak zajmuje w niej istotne miejsce. Odwoływano się do niego zarówno w rytach katechumenalnych, jak i podczas celebracji chrzcielnej. Omawiany motyw spotykamy szczególnie często w pouczeniach katechetycznych Teodora z Mopsuestii (350–428), w których tłumaczy on przebieg oraz teologię sakramentu chrztu i Eucharystii. Artykuł przytacza najważniejsze elementy tego nauczania i wskazuje momenty w celebracji, gdzie elementy eschatologiczne wydają się być wyjątkowo podkreślane, próbując przy tym pytać o przyczynę podobnej praktyki.

Biogram autora

Anna Grzywa, Akademia Ignatianum w Krakowie

Anna Grzywa – doktor nauk humanistycznych (doktorat napisany na Wydziale Filozoficznym w Katedrze Historii Kultury Chrześcijańskiej Akademii Ignatianum w Krakowie). Obszar zainteresowań: Antyk chrześcijański (historia, literatura, sztuka, teologia).

Bibliografia

Decyk, J. (Ed.). (2001). Chrzest na nowo odczytany. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Downey, G. (1961). A History of Antioch in Syria from Seleucus to the Arab conquest. Princeton: Princeton University Press.

Ferguson, E. (2009). Baptism in the early church. History, theology, and liturgy in the first five centuries. Grand Rapids, Mich.; Cambridge, UK: William B. Eerdmans Pub. Co.

Hellemo, G., & Waaler, E. R. (1989). Adventus Domini. Eschatological thought in 4th-century apses and catecheses. Leiden; New York: E. J. Brill.

Jan Chryzostom. (1993). Katechezy chrzcielne: homilie katechetyczne do tych, którzy mają być oświeceni, oraz do neofitów. (M. Starowieyski, Ed., W. Kania, Trans.). Lublin: Wydawnictwo Kerygma.

Lampe, G. W. H. (1957). Early Patristic Eschatology. Edinburgh: Oliver and Boyd.

Michalski, M. (1975). Antologia literatury patrystycznej. T. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Murawski, R. (2011). Historia katechezy. Cz. 1: Katecheza w pierwszych wiekach. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.

Norris, R. A. (1963). Manhood and Christ. A study in the christology of Theodore of Mopsuestia. Oxford: Clarendon Press.

Pollok, J. (1992). Liturgia chrztu na Wschodzie w drugiej połowie IV wieku na podstawie mistagogicznych homilii Cyryla Jerozolimskiego, Jana Chryzostoma i Teodora z Mopsuestii. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej.

Reine, F. J. (1942). The eucharistic doctrine and liturgy of the mystagogical catecheses of Theodore of Mopseustia. Washington: Catholic University of America.

Rentinck, P. (1970). La cura pastorale in Antiochia nel IV secolo. Roma: Università Gregoriana editrice.

Riley, H. M. (1974). Christian initiation. A comparative study of the interpretation of the baptismal liturgy in the mystagogical writings of Cyril of Jerusalem, John Chrysostom, Theodore of Mopsuestia, and Ambrose of Milan. Washington: Catholic University of America Press.

Schwartz, D. L. (2013). Paideia and cult. Christian initiation in Theodore of Mopsuestia. Washinton: Center for Hellenic Studies.

Theodore. (2008). Le omelie battesimali e mistagogiche di Teodoro di Mopsuestia. (F. Placida, Ed.). Torino: Editrice Elledici.

Opublikowane

2017-09-30

Jak cytować

Grzywa, A. (2017). Motyw eschatologiczny w rytach katechumenalnych i chrzcielnych na przykładzie homilii katechetycznych Teodora z Mopsuestii. Ruch Biblijny I Liturgiczny, 70(3), 245–258. https://doi.org/10.21906/rbl.251

Numer

Dział

Artykuły